6 דרכים טבעיות לשמור על בריאות המעי הגס
ืืืขื ืืืก ืืื ืืืจ ืืืืื ืืืืืื ืขื ืืืืฉืืช ืืืขืจืืช ืืขืืืื ืฉืื ื. ืืื ืขืืืจ ืืกืคืื ืืืืืื ืื ืืืย ย ืืืืืื B12; ืืืืฆืจ ืืืืช ืืืื ืืืย ย ืืืืืื K,ย ย ืืืืืื ืืืืืฆืืช ืฉืืื ืืขืืืช ืฉืจืฉืจืช ืงืฆืจื; ืืืืกืช ืืช ืืืื ืืืืย ย ืืืืืงืืจืืืืืืย ย ืืื ืืื ืืกืืง ืืช ืชืืฆืจื ืืืืืื ืฉื ืืืืืฃ ืืืืืจืื ืืชืืื ืืฉื ืืืฆืืจ ืืืืจืืื ืื.ย ย
ืื ืืฉ ืืื ืฉืืืืช ืืืื ืืืขื ืืืก, ืืชื ืืืืื ืื ืืื. ืจืื ืืื ืฉืื ืืขืืื ืื ืืืื ืขื ืืืืืื ืืจืื ืฉื ืืคืขืืืืช ืฉืืืขื ืืืก ืืืฆืข ืืืขื ืืืจืืืืช ืฉืื ื ืืื ืืื ืืืื. ืืืืืื, ืืื ืืืขืชื ืฉืคืขืืืืช ืืืขื ืืืก ืขืืืจืช ืืฉืืืจ ืืจืืืืช ืืขืฆืืืช ืืืฉืคืืขื ืขื ืืขืจืืช ืืืืกืื, ืงืจืืฉืช ืืื, ืืขืื?
ืืืืืจ ืืื ื ืกืคืจ ืขื ืืืขื ืืืก, ืืื ืืื ืืฉืคืืข ืขื ืืืจืืืืช ืืืื ืืคืฉืจ ืืฉืืืจ ืขื ืืจืืืืช ืืืขื ืืืก ืืขืืจืช ืชืืื ื, ืฉืื ืืืื ืืืืจืืืช ืืืื ืืืืืงืืช ืกืงืจ ืชืงืืคืชืืืช.ย ย
ืืื ืืืืื ืืืคืขืืืืช ืฉื ืืืขื ืืืก
ืืืขื ืืืก ืืื ืฆืื ืืจ ืืืื ืฉื ืจืงืื ืฉืจืืจืืช ืฉืืืจืื ืืืืืจ ืืืืืฆืข ืืื ืืืืจ ืืืฆื. ืืฆืื ืืจ ืืื ืืืืืง ืืืกืคืจ ืืืงืื: ืืฆืงืื ืืืฉืกืชืื ืืืืืื-ืฆืงืื; ืืืขื ืืขืืื, ืืืขื ืืจืืืื, ืืืขื ืืืืจื ืืืกืืืื, ืืืื ืืกืชืืื ืืจืงืืื (ืืืืืืช).
ืืื ืืื ืืืืงื ืืืขื ืืืก ืืฉ ืชืคืงืื ืฉืื ื ืืืจืืืืช ืืืื. ืืืื ื ืืื ืืืื ืฉื ืื ืืื ืืืืงื ืืืขื ืืืก ืชืืจื ืืืืืืืช ืืืืืืืืช ืฉืื. ืืืืืื, ืืืขื ืืขืืื, ืืจืืืื ืืืืืจื ืืืืืื ืงืคืืื ืืืืื ืื ืืืืกืืจืืช, ืฉื ืจืืื ืืืขืื ืืืกืื ืงืื ืื. ืืฉืืขืืช ืืืืื "ืืืืกืืจื" ืืืืื ืืช ืืื ืืื ืื ืืื โ ืืืืื ืื ืืืื ืืื ื ืจืืื ืื! ืืืืกืืจืืช ืืืืจืืช ืืช ืืชืขืจืืืช ืฉื ืืืื ืฉืขืืื ืืืื ืฉืืืืขื ืืืืขื ืืืง ืืืฉื ืชืงืืคื ืืกืคืืง ืืจืืื ืืื ืฉืงืจืื ืืจืืจืืช ืฉื ืืืขื ืืืก ืืืื ืืกืคืื ืืช ืืืืช ืืืืื ืื ืืจืฉืื, ืืคื ื ืฉืืืืื ืืืฉืื ืืืชืงืื ืืืืจื ืืืขื ืืืก ืืืกืืคื ืฉื ืืืจ ืืืฆื ืืืืืฃ ืืชืืจ ืฆืืื.ย ย
ืืืืกืืจืืช ืื ืืฉืืฉืืช ืืืืช ืืืืื ืืืืืืงืื ืืืืืงืจืืืืจืื ืืืืื ืืืจืื ืืฉืจ ืขืืืจืื ืืืฆืืช ืืืืช ืืืื ืืืืืื. ืืืืืื, ืืืืืงืื ืืกืืืืื ืืืืฆืจืืย ย ืืืืืืย ย ืืืืืืื Kย ย ืืืืืื ืฉืื ื ืืืืืื. ืืืืืงืื ืืืจืื ืืชืกืืกืื ืกืืืื ืืืืฆืืจ ืืืืฆืืช ืฉืืื ืืขืืืช ืฉืจืฉืจืช ืงืฆืจื, ืืื ืืืืืจื, ืืฉืจ ืืชืืจื ืืฉืืฉืืช ืืืืง ืขืืืจ ืืคืขืืืืช ืืืืืืืืช ืืชืื ืืจืืจืืช ืฉื ืืืขื ืืืก.
ืื ืืืืกืืจื ืืจืืคืืช ืืจืืจืืช ืกืืคืืช ืืืืจืืืช ืืชืืื ืืฉื ืงืืืื ืืฆืืืื. ืืงืืืื ืืฆืืืื ืขืืืจืื ืืืื ืืช ืืจืืืช ืฉืย ย ืืฉืืื, ื ืชืจื, ืืื, ืืืืจ, ืืืงืจืืื ื ย ย ืืืืงืืจืืืืืืย ย ืืืจืื ืื ืืชืื ืืืขื ืืืก ืืื ืืืืฆื ืื. ืื, ืืชืืจื, ืขืืืจ ืืืื ืืช ืจืืืช ืืืืงืืจืืืืืื ืืืจื ืืื.
ืื ื ืชืจืืง ืืืืขื ืืืก ืืขืืื, ืืจืืืื ืืืืืจื, ื ืืื ืืจืืืช ืืช ืืืืง ืืจืืฉืื ืฉื ืืืขื ืืืก ืืืืื ื ืฆืงืื. ืืื ื ืืฆื ืืืฉ ืืขื ืขืฆื ืืืจื ืืืื ืืช, ืืืืฉืจ ืืื ืืื ืืืืื ืฉืขืืื ืืืื ืืคืืื ืชืืืื ืืืจืืืฉ ืืืื ืืข ืืืชื. ืืืฉืจ ืืืืง ืืื ืฉื ืืืขื ืืื, ืืื ืืจืืืฉ ืืื ืืืื ืงืื ืฉืืื ืืืื.
ืืฆืงืื ืืืืืจ ืืชืืกืคืชื ืืืืื ืฉืกืชืื ืฉื ืืขื ืืืคืฉืจ ืืืืื ืืขืืืจ ืืืืขื ืืืง ืืื ืืจื ืืื. ืืฉืกืชืื ืืื ืืืื ื ืฉืกืชืื ืืืืื-ืฆืงืื, ืืืฉ ืื ืฉื ื ืชืคืงืืืื ืืฉืืืื ืืืืฃ. ืจืืฉืืช, ืื ืืืงืื ืฉืื ื ืกืคืย ย ืืืืืื B12ย ย ืืืขื ืืจืื. ืฉื ืืช, ืื ืชืื ืช ืืขืืจ ืืฉืืื ืฉืืื ืขืช ืืจืืื ืืืืจื ืืช ืฉื ืชืืื ืืืขื ืืืก ืืืืืื ืืืขื ืืืง. ื ืชืืืืก ืื ืืฉื ืืื ืืืชืจ ืคืืจืื ืืืืง ืืืืงืืฉ ืืืืืืช ืืืขื ืืืก ืืืื. ืืื ืืืื ืืืขืช ืื ืืืฉืจ ืืฉืกืชืื ืืื ืืื ื ืืชืคืงื ืื ืืจืฉ, ืืชื ืื ืชืจืืืฉื ืืื ืืื ืชืืื ืืกืืืื ืืืื ืืืชืจ ืืคืชื ืื ืฉื ืงืจื ืฆืืืืช ืืชืจ ืฉื ืืืืืงืื ืืืขื ืืืง (SIBO), ืืฆื ืืขืืืช ื ืืกืคืืช.
ืืคื ืฉืืชื ืจืืืื, ืืฉ ืืืขื ืืืก ืฉืืืืช, ืืืงืื ืืืื ืื ืื ืืืืืื ืจืืื ืฉืชืืจืืื ืืื ืืื ืืืชืคืงืืืื ืืืฉืืืื ืฉืื.
ืืื ืืืขื ืืืก ืืฉืคืืข ืขื ืืืจืืืืช ืืืืืืช ืฉื ืืืื
ืืืขื ืืืก ืืืจืื ืืกืคืืื ืืืืืฆืืจ ืืืืช ืืืื, ืืฆื ืกืืืืง ืคืกืืืช ืืืืืฃ. ืื ืืคืฉืจ ืืืคืจืื ืืืฉืืืืชื ืฉื ืืชืืืืืื ืืืื ืืฉืืืจื ืขื ืืจืืืืช ืืืืืืช!ย ย
ืืืขื ืืืก ืขืืืจ ืืืืฆืจ ืืืืืื K ืืืืืืื
ืืืขื ืืืก ืืืืืก ืืืืืงืื ืจืืื ืฉืืืืฆืจืื ืืืืืื K ืืืืืืื ืืืืืื ืฉืื ื ืืืืืื.ย ย ืืืืืื Kย ย ื ืืจืฉ ืืืืฆืืจ ืฉื ืืกืคืจ ืืืจืื ืงืจืืฉื, ืืฉืจ ืขืืืจืื ืืื ืฉืื ื ืืงืจืืฉ ืืืืจืืื ืืืคืกืงืช ืืืืืื ืืืืจ ืคืฆืืขื. ืกืืืื ืืกืืืืื ืฉื ืืืืืื K (ืืื K2) ืืขืืจืืื ืื ืืชืืืืคืช ืจืงืืช ืืขืฆื ืืืืืืืืืื ืฉื ืกืืื. ืืืฉืจ ืื ืืงืืืื ืืืืืื K ืืืืืช ืืกืคืงืช ืืืงืืจืืช ืชืืื ืชืืื, ืืืย ย ื ืืืย ย ืื ืืจืงืืช ืขืืื ืืจืืงืื, ืืืืฆืืจ ืฉื ืืืืืื K ืขื-ืืื ืืืืืงืื ืืืคื ืืืงืืจ ืืฉืื ืฉื ืืืืืืืื ืืื ืืขืช ืชืกืืื ืื ืฉื ืืืกืืจ ืชืืื ืชื ืืืืืืืื K.ย ย
ืืืืืืย ย ื ืืจืฉ ืืืืืื ืจืืืช ืืกืืืจ ืืื ืืืืจืืืืช ืืฉืืขืจ, ืืขืืจ ืืืฆืืคืืจื ืืื, ืืื ืืฉืืืจื ืขื ืจืืืชย ย ืืืฅืชืงืื ืืช. ืืืืื ืืืืืืืื K, ืืื ืืืืฆืจ ืขื-ืืื ืืืืืงื ืืืขื ืืืก, ืืืื ืืืื ืืขืืืจ ืืืฉืจ ืขื ืคืขืจืื ืชืืื ืชืืื ืืืฉืจ ืื ืืงืืืื ืืกืคืืง ืืืืืื ืืืืืื. ืืืกืืจ ืืืืืืื ืขืืื ืืืจืื ืืืืคืขืช ืคืจืืื, ืืืืืื, ืคืจืืืกืื, ื ืฉืืจืช ืฉืืขืจ, ืืขืืืช ืฆืืคืืจื ืืื ืืขืื.
ืืืื ืื ืืกืืืืช ืืืื, ืื ืื ื ืจืืฆืื ืฉืืืื ืืืขื ืืืก ืืกืคืืง ืืืืืงืื ืืจืืืื.
ืกืคืืืช ืืื ืจืืื ืื ืืืืื
ืืืขื ืืืก ืขืืืจ ืืืื ืืช ืจืืช ืืืืืจืฆืื ืขื-ืืื ืกืคืืืช ืืื ืืืืืื ืฉืื ื ืืืืืื. ื ืืกืฃ ืขื ืื, ืืงืจืืืื ืฉื ืชืื ืจืืจืืช ืืืขื ืืืก ืกืืคืืื ืืืงืืจืืืืืื ืืื ืืฉืืื,ย ย ืกืืื, ื ืชืจื, ืืืืจ ืืืืจืื ืืืืืื ืื ืืจื ืืื. ืืืื ืจืืื ืืืื ืืฉืืฉืื ืืืืฆืืจ ืืืชืืช ืืฉืืืืื ืืืขืจืืช ืืขืฆืืื, ืืืืจืื ืชืืืืืช ืื ืืืืืืืช ืืฉืจ ืืืืฆืจืืช ืื ืจืืื ืืชืืื ืืืฉืืืจื ืขื ืืืื ืื ืืืืื ืืขื ืืืฅ ืืื ืืืขืจืืช ืืื ืืืื ืืื. ืืชื ืืืืืื ืืชืืจ ืืขืฆืืื ืื ืืืกืืจ ืืื ืืื ืืืืื ืจืืื โ ืืื ืื ืืืื ืชืืื ื ืืงืืื ืืืื ืื ืืืื ืืจืืืืช ืืงืืื ืฉื ืืืขื ืืืก โ ืืืื ืืืืื ืืืฉืืืืช ืจืืืช-ืขืืฆืื, ืืจืืืงืืช ืืืช ืืขืืืงืืช ืขื ืืืจืืืืช ืืืืืืช, ืืืคืจื ืขื ืืจืืืืช ืืื ืืืขืจืืช ืืขืฆืืื.
ืคืื ืื ืจืขืืื
ืืื ื ืืืื ืืกื ื ืจืขืื ืื ืืืจื ืืื, ืืื ืืืขื ืืืก ืืื ืืืขืฉื ืืืืจ ืฉืืคื ื ืืช ืืจืขืื ืื ืืืื ืืืืืฃ. ืืืืืื ืฉืืืชืจ ืื ืฉืื ืืื ืืืืขืื ืืช ืืคืจื ืืื ืขื ืืืฃ ืืืื. ืืืื ืืขืื ืืช ืชืืฆืจื ืืืืืื ืฉื ืชืืืืืช ืื ืืืืืืืช ืฉืืชืจืืฉืืช ืืืืฃ ืฉืื ื, ืืขืืืจ ืืืชื ืืจื ืืฉืื ืืจืืฉืื ืืืฉื ื ืฉื ืืขืืืื ืืืคืืืฆืืืื, ืืืืืจ ืืื ืืคืจืืฉ ืืช ืชืืฆืจื ืืืืืื ืื ืืืจื, ืืฉืจ ืืืคืจืฉืช ืืชืื ืืขืจืืช ืืขืืืื. ืืืฉืจ ืืจืขืื ืื ืืืื ืืืืขืื ืืืขืจืืช ืืขืืืื, ืื ื ืงืฉืจืื ืืย ย ืกืืืื. ืืจืืข ืฉืืฉืืืื ืืื ืฉื ืกืืืื ืืืจื ืืืืข ืืืขื ืืืก, ืืื ืืืืจ ืืขืืืจ ืืฆืืื ืืืฆืืช ืืืืืฃ ืขื ืืฆืืื, ืืคืืืช ืคืขื ืืืื, ืืื ืืฉืืืจ ืขื ืขืืืก ืจืขืื ืื ื ืืื ืืืืฃ. ืืืฉืจ ืืืขื ืืืก ืฉืืื ืืจืื ืืืชื ืืืืืื ื ืืื, ืื ืงืืจื ืืืืคื ืืืขื.
ืื ืืืื ืืืฉืชืืฉ ืืืจืืืืช ืืืขื ืืืก?
ืืืืืช ืืขื ืืืงืชืืืช (IBD)
ืงืจืืื ืืืืงืช ืืืืืช ืฉื ืืืขื ืืืก ืื ืืืืืช ืืืงืชืืืช ืฉืืฉืคืืขืืช ืขื ืจืืจืืช ืืืขื ืืืก. ืืืืืืช ืืืื ืขืืืืืช ืืืจืื ืืืืืื, ืืืืืืื, ืชืช-ืกืคืืงื ืฉื ืืืืช ืืืื, ืืืืื ืืืขืืืช ื ืืกืคืืช. ืืืฉืจ ืจืืจืืช ืืืขื ืืืก ืืืืืงืช ืืคืืืขื ืืืืคื ืืจืื ื, ืื ืขืืื ืืืจืื ืืืชืคืชืืืช ืฉื ืืืกืืจ ืืืืืช ืืืื ืืืืื ืืืื. ืื ืื ืืืคืืื ืืืืืืช ืืืื, ืื ืื ืืขืืืช ืืช ืืกืืืื ืืืชืคืชืืืช ืฉื ืกืจืื ืืืขื ืืืก.
ืกืจืื ืืืขื ืืืก
ืกืจืื ืืืขื ืืืก ืืื ืืื ืืกืืื ืืกืจืื ืืฉืืืืื ืืืืชืจ ืืขืืื. ืืขืจืืืื ืื ืืฉื ืช 2020 ืืฉื ื ืืืืืื ืื ืฉืื ืืื ืจืืื ืืขืืื ืืื ืืกืจืื ืืืขื ืืืก. ืืื ืืืจืื ืืกืืืื ืืกืจืื ืืืขื ืืืก ืชืืื ื ืืืช ืกืืืื, ืืืขืืจ ืคืขืืืืช ืืืคื ืืช, ืฆืจืืืช ืืืืืืื, ืขืืืฃ ืืฉืงื ืืจืืืช ื ืืืืืช ืฉืย ย ืืืืืื D. ืื ืืืจืื ืืกืืืื ืืืื ืขืืืืื ืืคืืืข ืืืืฆืืจ ืื "ื ืืืขื ืืืก ืืืจืงืืืช ืืืจืืช. ืืืืจ ืฉืืืงืืืื ืืืืฆืืจ ืืืืืืกืืช ืื "ื ืื ืืกืืื ืืืกืืกืืช ืืืชืคืชืืืช ืืืืืืื ืืืฆืืืืชื, ืืฉืื ืืฉืืืจ ืขื ืืืฆืืจ ืื "ื ืืจืื ืืืขื ืืืก.
ืืคืจืขืืช ื ืืข
ืฉืจืืจื ืืืขื ืืืก ืื ืืขืื ืืช ืืืืื ืืืืจื ืืืขื ืขื-ืืื ืืชืืืืฆืืืืช ืงืืืขืืช ืืกืืืจืืช, ืืื ืขื-ืืื ืืืืืคื ืืื ืืืืงืืจืืืืืื ืขื ืืื ืืื ืืืจืงืืืช ืืกืืืืืช. ืืชืืืื ืืื ืฉื ืชื ืืขืช ืืืื ืืืืจื ืืืขื ืืืื ื "ื ืืข". ืืืฉืจ ืื ืืข ืืื ื ืชืงืื, ืืืื ื ืื ืก ืืืขื ืืืก ืืืจ ืืื โ ืืื ืืืจื ืืฉืืฉืื โ ืื ืืื ืืื, ืืื ืืืจื ืืขืฆืืจืืช. ืืคืฉืจ ืืืืืืจ ืืจืืืืช ืืืฉื ืืขืืจ ืืืืื ืืืขื ืืฉื "ืืคืจืขืืช ื ืืข", ืืืืืจ ืชื ืืขื ืืจืืื. ืืคืจืขืืช ื ืืข ืืจืื ืืืช ืคืืืขืืช ืืืืืืชื ืฉื ืืืขื ืืืก ืืืฆืข ืืช ืืชืคืงืืืื ืืืกืืกืืื ืฉืื, ืืืืืจ ืืืฆืืจ ืืกืคืืืช ืืืืช ืืืื ืืคืื ืื ืจืขืืื.
ืืืกืืืืืืก ื-SIBO
ืืืืืื ืืขืืื ืฉื ืืืงืจืืืืื ืืืขื ืืชืืกืก ืขื ืกืืืื ืืฉืืืื ืจืืื ืฉื ืืืงืจืืืืจืื ืืืืื, ืืืื ืืืืืงืื ืืฉืืจืื. ืืืืคื ืืืื, ืฉืคืข ืฉื ืืืืืงืื "ืืืืื" (ืืืืืขืื ืื ืืฉืย ย ืืืืืงืื ืคืจืืืืืืืื) ืขืืืจ ืืื ืืข ืฆืืืืช ืืชืจ ืฉื ืืืืืงืื ืืฉืืจืื ืคืชืืื ืืื ืื ืืืคืืจืืื ืืกืืืื ืฉืขืืืืื ืืืจืื ืืืขืืืช ืืืขื.ย ย
ืืฉ ืขื ืคื ืืืงืจ ืฉืืืื ืฉืืชืืงืืื ืืืงืจ ืืืืงืจืืืืื, ืืื ืืืงืจืื ืจืืื ืื ืืฉื ืืื ืฉืืืชื ื ืืชื ืืงืจืื ืืื ืชื! ืื ื ืืกืืืช ืืช ืื ืืฉื ืืื ืขืืืจ ืืืงืืืืช ืฉืื ืืฆืืจื ืืืืช: ืื ืืืืืืงืื ืฉืืจืืื ืขื-ืืื ืฉืืืืฉ ืืื ืจืืื. ืื ืืืืฆืจืื ืชืืฆืจื ืืืืื ืืชืืฆืื ืืืืืืฃ ืืืืืจืื ืืชืืื ืฉืืื. ืืืง ืืชืืฆืจื ืืืืืื ืืืขืฉื ืืืขืืืื ืืืจืืืืช ืืืื. ืชืืฆืจื ืืืืื ืืืจืื, ืืื ืืชืื ืืืืื, ืขืืืืื ืืืจืื ืืืขืืืช ืื ืื ืืืืฆืจืื ืืืืืืืช ืืืืืืช ืืื ืฉืืืืฃ ืืกืืื ืืกืคืื, ืื ืื ืื ืืืืฆืจืื ืืืงืืืืช ืืื ื ืืื ืื ืืืืฃ.ย ย
ืืืืคื ืืืื, ืืืื ื ืจืืฆืื ืฉืืืื ืืืขื ืืืก ืฉืคืข ืฉื ืืืืืงืื ืืืืื, ืืื ืื ื ืจืืฆืื ืฉืืืืืืงืื ืืืื ืืืฉืืจื ืฉื ืืื ืื ืืื ืืืงืืืืช ืืืจืื. ืฉืืืจื ืขื ืืขื ืืก ืืจืื ืขื ืฉืกืชืื ืืืืืื-ืฆืงืื ืืจืื ืืื ืืืคืชื ืืื ืืขืช ื ืืืื ืฉื ืืืืืงืื ืืืืขื ืืืก ืืืงืืืืช ืฉืืืืื ืื ืื ืืืืจืื ืืืืืข, ืืื ืืืขื ืืืง. ื ืืืื ืฉื ืืืืืงื ืืืขื ืืืก ืื ืืืขื ืืืง ืขืืืื ืืืจืื ืืชืกืืื ืื ืืื ืืฆืืืจืืช ืืืื, ืืื ืชืคืืื, ืืืืื ืขืืืืชืืื, ืชืช-ืกืคืืื ืฉื ืืืืช ืืืื, ืฉืืฉืื, ืขืฆืืจืืช ืืขืื. ืืฉื ืืืืื ืืืคืจืขื ืืืืงืจืืืืืืืืืช ืืื ืืืชืกืืื ืื ืฉืืื ืืืจืืช ืืื ืฆืืืืช ืืชืจ ืฉื ืืืืืงืื ืืืขื ืืืง (ืจืืฉื ืืชืืืืช ืืื ืืืืช: SIBO). ืื ืื ืฉืืขืชื ืขื ืื, ืื ืืชื ืื ื ืืื! ืืชืืื ืื ืืืขื ืืืก ืฉืืื, ืขื ืื ืฉืืื ืขืืฉื ืืช ืขืืืืชื ื ืืื ื ืืืืืืง ืืช ืืืืืืงืื ืืืงืื ืื ืืื.
ืืืืืืื
ืืคืขืืื ื ืื ืก ืืืขื ืืืก ืืืงืจืืืืจืื ืืื ืคืชืืืืื ืฉืืืคื ืืืจ ืฉืืื ืืจืื ืืืืงื ืฉื ืืืืื. ืจืื ืืื ืฉืื ืฉืืขื ืขื ืงืืืกืืจืืืืื ืืืคืืฆืืื, ืืืืื ืืกืืื ืฉืขืืื ืืืืืช ืงืืื ื ืื ืื ืืืคืืื ืื. ืืืื ื ืืืืื ืืืืชืจ ืืคื ื ืืืืืืื ืืืขื ืืืก ืืื ืืงืคืื ืขื ืืืืืื ืช ืืืื ืืืื ืืืื ืืฉืืืจื ืขื ืืืงืจืืืืื ืืจืื ืืืขื, ืืฉืจ ืืืื ืืืืื ืืืืงืจืืืืจืื ืืืืื ืคืชืืืืืืื ืืืฉืจ ืื ืื ื ื ืืฉืคืื ืืืืื. ืืกืืืจ ืืืืฉื ืืื ื ืืชื ืืืฉืื ืืืช.
6 ืฉืืืืช ืืืืกืกืืช ืจืืืืช ืืื ืืขืช ืืขืืืช ืืืขื ืืืก ืืืืืคืื ืืจืื ืืืื ืฉื ืืืขื ืืืก
ืืืคืื ืืืขื ืืืก ืฉืืื ืืืื ืืืืคืื ืฉื ืื ืืืง ืืืจ ืืืืฃ. ืืื ืืืจืฉ ืชืืืืงื ืฉืืจืชืืช ืืืืฉื ืืืืกืกืช ืจืืืืช. ืืื ื ืื ืืืืจื ืชืืืื "ืืจืืืช" ืืช ืชืืฆืืืช ืืืืคืื ืฉื ืืืขื ืืืก ืฉืืื, ืืืืจ ืฉืืืืืจ ืืืืจ ืคื ืืื, ืืื ืื ืชืืืื "ืืืจืืืฉ" ืืช ืืืฉืืืืช, ืืฆืืจื ืฉื ืขืืืื ืืื ืืืชืจ, ืืฆืืืืช ืกืืืจืืช ืืืชืจ ืืื ืงืืืช ืืืชืจ.ย ย
ื ืืกืฃ ืขื ืื, ืืืืจ ืฉืืืคืื ืืืขื ืืืก ืืฉืคืจ ืืช ืืืจืืืืช ืฉื ืื ืืขืจืืืช ืืืืฃ ืืืืจืืช, ืืชื ืืืืืื ืืฆืคืืช ืืื ืฉืืืืืฆืื ืฉืืื ืืืืื ืืจืืืืช ืืืืืช ืืืื ืืืชืจ, ืขืืจ ื ืงื ืืืชืจ, ืชืคืงืื ืชืงืื ืฉื ืืขืจืืช ืืขืฆืืื ืืืชืจืื ืืช ื ืืกืคืื. ืืืื ืืืจืืื ืืืฉืืืืช ืืืืคืื ืืืืืืื ืฉื ืืืขื ืืืก.
1. ืืฆืจืื ืกืืืื ืืืืืช ืืกืคืงืช
ืื ืืคืจืกืืืื ืื ืืฉื ืื ืืขืช ืกืจืื ืืืขื ืืืก ืืฆืืื ืื ืื ืงืืื ืงืฉืจ ืืฉืืจ ืืื ืขืืืื ืืฆืจืืืชย ย ืืกืืืืย ย ืืืื ืฉืืคืืจ ืืจืืืืช ืืืขื ืืืก ืืืคืืชืช ืืกืืืื ืืกืจืื ืืืขื ืืืก. ืืืช ืืคื ื ืฉืกืืืื ืขืืืจืื ืืืื ืืช ืืืืงืจืืืืื, ืืืืืืจ ืืช ืื ืืข ืืืืฆืืจ ืืช ืืืกื ืื ืืจืฉืช ืืื ืืคื ืืช ืจืขืื ืื ืืืืืฃ ืืจื ืืืขื ืืืก. ืืฉ ืืฉืืืฃ ืืฆืจืืื ืฉื ืืคืืืช 25 ืืจื ืกืืืื ืืืื ืืื ืืฉืืืจ ืขื ืืจืืืืช ืืืื ืฉื ืืืขื ืืืก. ืื ืฉืื ืขื ืฆืจืืืช ืกืืืื ืฉืงืจืืื ืืืชืจ ื-50 ืืจื ืืืื ืื ืืืืืืืกืืื ืขื ืืกืืืื ืื ืืื ืืืืชืจ ืืขืืื ืืกืจืื ืืืขื ืืืก.ย ย
2. ืืฉืชืืช ืืื
ืืืขื ืืืก ืื ืืืื ืืฉืื ืืื, ืืืื ืืขืืื, ืกืืืื ืืืืงืืจืืืืืื ืืื ืืืืฆืจ ืฆืืื. ืืืฉืจ ืื ืฉืืชืื ืืกืคืืง ืืื, ืืฆืืื ืื ืืืืื ืืืชืงืื ืืฆืืจื ืืขืืื ืืืืจื ืืืขื ืืืก, ืื ืืื ืืืืชืงืข. ืืชืืคืขื ืืื ืืืืขื ืืฉื ืขืฆืืจืืช. ืืืืืจื ืฉื ืขืฆืืจืืช ืืื ืคืืืช ืืืฆืืื ืืืช ืืืื, ืืจืื ืืื ืฉืื ืืืคืชืขืื ืืฉืื ืฉืืืขืื ืืืช! ืฉืชืืืช ืืื ืืืืืช ืืกืคืงืช ืืื ืืื ืืืื ืืช ืืืฆืืจืช ืฆืืื ืืืจืงื ืฉืืืคืฉืจ ืชื ืืขื ืงืื ืืกืืืจื ืืืืจื ืืืขื ืืืก. ืื ืืชื ืืืืื ืืจืืื ืืืืงืืืืช ืฉืื, ืื ืืืชืื ืฉืืชื ืืงืืงืื ืืชืืืืจืช ืืฉืชืืช ืืกืคืืง ืืื. ืื ืชืืฉืฉื ืืืืืืจ ืืชืจืื ืืืืคืื, ืืืฉืชืืฉย ย ืืืงืืืงื ืืืย ย ืขื ืชืืืจื, ืขืฉื ืื ืื ืฉืฆืจืื! ืืคืฉืจ ืื ืืงืื ืืื ืืืฉืงืืืช ืืขืืืื ืืืย ย ืชื. ืื ืืชื ืกืืืืื ืืืืืช ืืืืืช ืื ืืื ืืืื ืืจืื ืืช ืืืจืช, ืคื ื ืืจืืคื/ื ืืืืคื/ืช ืฉืืื ืืื ืืืจืจ ืื ืืืืช ืืืื ืืืชืืืื ืืฉืืืืื.
3. ืคืขืืืืช ืืืคื ืืช
ืืืืฃ ืฉืื ื ืืฉืชืืฉ ืืฉืจืืจื ืืืขื ืืืก ืืื ืืงืื ืืช ืืฆืืื ืืืืจื ืืืขื ืืงืฆื ืงืืืข. ืืื ืื ืื ืขืช ืืืืฃ ืขืฆืื ืขืืืจืช! ืชื ืืขื ืืื ืืืืื, ืจืืฆื, ืงืคืืฆื ืืชื ืืขืืช ืกืืืืืืืช ืืืืฆืจืืช ืจืื ืืืขื, ืืื ืขืืืจ ืืฉืืืจ ืขื ืงืฆื ื ืืข ืชืงืื. ื ืืกืฃ ืขื ืื, ืคืขืืืืช ืืืคื ืืช ืขืืืจืช ืืืืืืจ ืืช ืืจืืืช ืืืืืคื, ืืื ืชืืจื ืืคืื ืื ืจืขืืื. ืืื ืื ืืคืชืืข ืื ืืืงืจืื ืืฆืืืขืื ืขื ืื ืฉืืืกืืจ ืืชื ืืขื ื ืงืฉืจ ืืืจืืืืช ืืงืืื ืฉื ืืืขื ืืืก ืืืืื ืืืจืื. ืื ืชืชื ื ืืืืกืืจ ืืคืขืืืืช ืืืคื ืืช ืืืฉืคืืข ืขืืืื!
4. ืืืงืคืื ืืืฉืื ืืกืคืืง
ืฉืื ื ืืื ืืจืืื ืืืื ื ืฉื ืืจืืืืช ืืืื, ืืืืกืืจ ืืฉืขืืช ืฉืื ื ื ืงืฉืจ ืืขืืืื ืืกืืืื ืืืืงืช ืืืขื ืืืก ืืืืขืืืช ืืืจืืช ืืืขื ืืืก. ืื ืืชื ืืชืงืฉืื ืืงืื ืืกืคืืง ืฉืขืืช ืฉืื ื, ืคื ื ืืจืืคื/ื ืฉืืื.
5. ืื ืชืขืฉื ื ืืื ืชืฉืชื ืืืชืจ ืืื.
ืขืืฉืื ืกืืืจืืืช ืืฆืจืืืช ืืืืืืื ื ืงืฉืจืื ืืกืืืื ืืืืืจ ืืกืจืื ืืืขื ืืืก ืืืืืืืช ืืขื ืืืงืชืืืช. ืืืฉื ืขื ืืจืืคื/ื ืืืืคื/ืช ืฉืืื ืชืื ืืช ืืืืืื ืืขืืฉืื ืืืชืืืืื ืืฆืจืื ืคืืืช ืืฉืืืฉ ืื ืืช ืืืืืืื ืืฉืืืข ืืื ืืฉืคืจ ืืช ืืจืืืืช ืืืขื ืืืก ืฉืืื.
6. ืืขืืืจ ืืืืงืืช ืกืงืจ ืชืงืืคืชืืืช ืืืืคื ืงืืืข
ืื ืืคืฉืจ ืืจืืืช ืืช ืืืขื ืืืก ืืืืืฅ, ืืืื ืืฉืื ืืืืืืง ืืฆื ืจืืคืืื ืืืืคื ืงืืืข ืืืขืืืจ ืืช ืืืืืงืืช ืืงืืืช ืฉืืขืืจืชื ืืืื ืืืืืืืช ืืืืืจื ืืืช ืืืคืฉืจืืช ืืืืืง ืืช ืืฆื ืืืขื ืืืก. ืืฉ ืืื ืืคืฉืจืืืืช ืืื, ืืืืืงืืช ืฉื ืืชื ืืืฆืข ืืืืช ืืขื ืงืืืื ืืกืงืืคืื. ืืจืืคื/ื ืืืืคื/ืช ืฉืืื ืืืืข/ืช ืื ืืชืืื ืืื, ืืื ืื ืื ืฉืื ื ืืืืช ืจืืฆื ืืืืื ืืื ืื ืืชื ืงืืจืืื ืืช ืืืืืจ ืืื ืืืืช.ย ย
ืงืืืื ืืกืงืืคืื ืืื ืืืืงื ืืืืื ืืืขืืื, ืืื ืืืจื ืืืืืื ืืจืืืช ืืช ืคื ืื ืืืขื ืืืก ืืืืืืช ืืขืืืช ืืืืืืช ืืื ืกืจืื ืืืขื ืืืก ืืฉืืืื ืืืงืืืื, ืืคื ื ืฉืืกืจืื ืืืคืื ืืืกืื ืืืื. ืื ืืจืืคื/ื ืฉืืื ืืืืืฅ/ื ืขื ืงืืืื ืืกืงืืคืื, ืขืฉื ืืช ืืืืืงื. ืืขืจืืืื ืื ืจืง ืืฉื ื 53,000 ืื ืฉืื ืืืืชื ืืืจืฆืืช ืืืจืืช ืืกืจืื ืืืขื ืืืก. ื ืืชื ืืื ืืื ืืข ืจืืื ืืืืชื ืืงืจื ืืืืืช ืืืื, ืื ืืืืืื ืืื ืืงืคืืืื ืขื ืืืืงืืช ืกืงืจ ืงืืืขืืช. ืื ื ืื ืชืืืชืจื ืขื ืืืืงืืช ืกืงืจ. ืื ืืจืืคื/ื ืฉืืื ืืืืจ/ืช ืืื ืฉืืืืข ืืืื ืืงืืืื ืืกืงืืคืื, ืื ืชืชืขืืื ืืื. ืืื ืืืื ื ืืงืืืื ืืกืงืืคืื ืฉื ืืฉืืช ืืื ืฉืื ืืืจืืช ืืื-ื ืืืืช? ืืืืื. ืืื ืืืช ืื ืืืืื ืืช ืืฆืืื ืช ืื ืงืืช ืืช ืืืขื ืืืก, ืืคื ืืช ืจืขืืื ืืฆืืจื ืืืขืืช ืืื ืืืืื ืฉืืื ืืื ืกืจืื. ืขืืจื ืงืืืื ืืกืงืืคืื ืืืชืื ืืื ืืืืช ืจืคืืืืืช, ืืืงืคืืื ืขื ืืืืงืืช ืงืืืื ืืกืงืืคืื ืชืงืืคืชืืืช ืื ืขืืจืชื ืืช ืืื 50. ืืขืืจ ืืื, ืืงืคืืื ืืืฉืื ืืกืคืืง, ืืืืื ืืจืื ืืืฆืจืื ืืกืคืืง ืกืืืื, ืืคืกืืงื ืืขืฉื, ืงืืืย ย ืืืืืื D ืืืืืช ืืกืคืงืช ืืืืฉืืื ืื ืืข. ืืืขื ืืืก ืืื ืืืืจืื ืืืืจืื ืฉืืื ืืืื ืืื ืขื ืื.
ืืืฉืจ ืืืืืจ ืืฉืืืจื ืขื ืืจืืืืช ืืืขื ืืืก ืืืคืืชืช ืืกืืืื ืืกืจืื ืืืขื ืืืก ืืืืืืืช ืืืจืืช, ืืืืฉืืืช ื ืืฆืืืช ืืืืืื! ืื ื ืืงืืื ืฉืืืืืจ ืืื ืืขืฆืื ืืชืื ืืืขื ืืง ืืื ืืืืืืฆืื ืืืคื ืืช ืืืขื ืืืก ืืืช ืื ืืืืฃ ืฉืืื ืืืืฆืขืืช ืืืคืฆืืืช ืืืขืืืช ืืื ืืขืชืืืช ืฉืืขืืืืชื ืืืืื.
ืกืืืืืื:
- Aune, D., et al. โDietary Fibre, Whole Grains, and Risk of Colorectal Cancer: Systematic Review and Dose-Response Meta-Analysis of Prospective Studies.โ BMJ, vol. 343, no. nov10 1, 10 Nov. 2011, pp. d6617โd6617, www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3213242/, 10.1136/bmj.d6617. Accessed 1 Mar. 2021.
- Azzouz, Laura L, and Sandeep Sharma. โPhysiology, Large Intestine.โ Nih.gov, StatPearls Publishing, 27 July 2020, www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK507857/#article-24030.r1. Accessed 2 Mar. 2021.
- Braasch-Turi, Margaret, and Debbie C. Crans. โSynthesis of Naphthoquinone Derivatives: Menaquinones, Lipoquinones and Other Vitamin K Derivatives.โ Molecules, vol. 25, no. 19, 29 Sept. 2020, p. 4477, www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7582351/, 10.3390/molecules25194477. Accessed 1 Mar. 2021.
- โCancer Today.โ Iarc.fr, 2020, gco.iarc.fr/today/online-analysis-multi-bars?v=2020&mode=cancer&mode_population=countries&population=900&populations=900&key=asr&sex=0&cancer=39&type=0&statistic=5&prevalence=0&population_group=0&ages_group%5B%5D=0&ages_group%5B%5D=17&nb_items=10&group_cancer=1&include_nmsc=1&include_nmsc_other=1&type_multiple=%257B%2522inc%2522%253Atrue%252C%2522mort%2522%253Afalse%252C%2522prev%2522%253Afalse%257D&orientation=horizontal&type_sort=0&type_nb_items=%257B%2522top%2522%253Atrue%252C%2522bottom%2522%253Afalse%257D. Accessed 1 Mar. 2021.
- โColon Cancer.โ American Family Physician, vol. 97, no. 10, 2021, p. 658, www.aafp.org/afp/2018/0515/p658-s1.html. Accessed 2 Mar. 2021.
- Dou, Ruoxu, et al. โVitamin D and Colorectal Cancer: Molecular, Epidemiological and Clinical Evidence.โ British Journal of Nutrition, vol. 115, no. 9, 9 Mar. 2016, pp. 1643โ1660, www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4890569/, 10.1017/s0007114516000696. Accessed 1 Mar. 2021.
- Litvak, Yael, et al. โColonocyte Metabolism Shapes the Gut Microbiota.โ Science, vol. 362, no. 6418, 29 Nov. 2018, p. eaat9076, www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6296223/, 10.1126/science.aat9076. Accessed 1 Mar. 2021.
- Manson, JoAnn E., et al. โVitamin D Supplements and Prevention of Cancer and Cardiovascular Disease.โ New England Journal of Medicine, vol. 380, no. 1, 3 Jan. 2019, pp. 33โ44, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30415629/, 10.1056/nejmoa1809944. Accessed 1 Mar. 2021.
- โMicrobiota, Inflammation and Colorectal Cancer.โ International Journal of Molecular Sciences, vol. 18, no. 6, 20 June 2017, p. 1310, www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5486131/, 10.3390/ijms18061310. Accessed 2 Mar. 2021.
- Mock, Donald M. โBiotin: From Nutrition to Therapeutics.โ The Journal of Nutrition, vol. 147, no. 8, 12 July 2017, pp. 1487โ1492, www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5525106/, 10.3945/jn.116.238956. Accessed 2 Mar. 2021.
- Mondul, Alison M, et al. โVitamin D and Cancer Risk and Mortality: State of the Science, Gaps, and Challenges.โ Epidemiologic Reviews, vol. 39, no. 1, 1 Jan. 2017, pp. 28โ48, www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5858034/, 10.1093/epirev/mxx005. Accessed 2 Mar. 2021.
- OโKeefe, Stephen J. D. โDiet, Microorganisms and Their Metabolites, and Colon Cancer.โ Nature Reviews Gastroenterology & Hepatology, vol. 13, no. 12, 16 Nov. 2016, pp. 691โ706, www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6312102/#R26, 10.1038/nrgastro.2016.165. Accessed 1 Mar. 2021.
- โOffice of Dietary Supplements - Vitamin K.โ Nih.gov, 2017, ods.od.nih.gov/factsheets/vitaminK-HealthProfessional/. Accessed 2 Mar. 2021.
- Ogawa, Youichi, et al. โBiotin Is Required for the Zinc Homeostasis in the Skin.โ Nutrients, vol. 11, no. 4, 24 Apr. 2019, p. 919, www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6520690/, 10.3390/nu11040919. Accessed 2 Mar. 2021.
- Song, Mingyang, et al. โNutrients, Foods, and Colorectal Cancer Prevention.โ Gastroenterology, vol. 148, no. 6, May 2015, pp. 1244-1260.e16, www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4409470/, 10.1053/j.gastro.2014.12.035. Accessed 2 Mar. 2021.
- Tjalsma, Harold, et al. โA Bacterial DriverโPassenger Model for Colorectal Cancer: Beyond the Usual Suspects.โ Nature Reviews Microbiology, vol. 10, no. 8, 25 June 2012, pp. 575โ582, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22728587/, 10.1038/nrmicro2819. Accessed 2 Mar. 2021.
- Uronis, Joshua M., et al. โModulation of the Intestinal Microbiota Alters Colitis-Associated Colorectal Cancer Susceptibility.โ PLoS ONE, vol. 4, no. 6, 24 June 2009, p. e6026, www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2696084/, 10.1371/journal.pone.0006026. Accessed 2 Mar. 2021.
- Xiao, Qian, et al. โPrediagnosis Sleep Duration, Napping, and Mortality among Colorectal Cancer Survivors in a Large US Cohort.โ Sleep, vol. 40, no. 4, 9 Feb. 2017, www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5806565/, 10.1093/sleep/zsx010. Accessed 2 Mar. 2021.
โืืชื ืืืชืืจ:โ ืืจืื ืืืจืืืืช ืืื ืื ื ืืขื ืืืืื,,,